Thụ phấn là gì? Tổng hợp các cách phổ biến để thụ phấn cho cây trồng

Thụ phấn là một bước rất quan trọng trong quá trình sinh sản của thực vật có hạt. Cùng chúng tôi tìm hiểu thụ phấn là gì và có những cách phổ biến để thụ phấn cho cây trồng qua bài viết dưới đây nhé.

1/ Thụ phấn là gì?

Thụ phấn là hiện tượng mà bạn có thể hiểu một cách đơn giản là quá trình vận chuyển hạt phấn từ nhị đến đầu nhụy. Là một bước cực kỳ quan trọng trong quá trình sinh sản của thực vật có hạt.

2/ Công dụng của thụ phấn

Hiện tượng thụ phấn có vai trò cực kỳ quan trọng trong hệ sinh thái thực vật cũng như cuộc sống của con người và động vật.

+ Đối với hệ sinh thái thực vật: Giúp duy trì nòi giống cho các loài thực vật, tạo quả, bảo tồn nguồn gen và giống loài. Ngoài ra, khác với hình thức nhân giống vô tính khác, thụ phấn sẽ làm tăng đa dạng di truyền, giúp tạo ra các loại cây trồng mới với nhiều loại đặc điểm, tính chất khác nhau.

+ Đối với cuộc sống của con người và động vật: Thụ phấn sẽ tạo ra những loại hoa quả, thực phẩm cung cấp cho đời sống sinh hoạt của con người. Việc thụ phấn thành công sẽ đem lại năng suất cây trồng và tăng hiệu quả kinh tế đối với nông dân. Ngoài ra, thông qua quá trình thụ phấn, con người sẽ tạo ra những cây trồng có chất lượng và năng suất cao.

3/ Phân biệt hoa đực và hoa cái

+ Hoa chỉ có một bộ phận sinh sản là nhị gọi là hoa đực. Hoa thường mọc từ nách nhánh, mỗi nách nhánh có một cụm nhiều hoa đực. Hoa đực sẽ ngắn hơn và không có bầu nhỏ phía dưới giống như hoa cái.

+ Hoa chỉ có một bộ phận sinh sản là nhụy gọi là hoa cái. Hoa thường mọc từ nách lá, mỗi nách lá sẽ có 1 hoa cái hoặc nhiều lơn tùy loại giống cây trồng. Hoa cái có một cái bầy nhỏ phía dưới, nếu thụ phấn thành công thì bầu nhỏ đó sẽ phát triển thành quả.

4/ Một số cách thụ phấn trong tự nhiên

Thụ phấn cho cây trồng có rất nhiều cách và biện pháp khác nhau. Sau đây là một số cách thụ phấn trong tự nhiên mà chúng ta hay gặp.

4.1 Thụ phấn nhờ gió

Thụ phấn nhờ gió là loại thụ phấn chịu sự tác động của gió mà các hạt phấn của hoa đực sẽ bay trong không khí và rơi vào nhụy của hoa cái. Tuy nhiên, cách thụ phấn nhờ gió này có hiệu quả không cao vì số lượng phấn hoa đến với noãn rất thấp.

4.2 Thụ phấn nhờ chim

Thụ phấn nhờ chim là quá trình thụ phấn diễn ra nhờ quá trình bắt sâu và hút mật của chim. Các hạt phấn hoa sẽ dính vào mỏ, lông chim và sẽ đến với noãn của hoa cái thông qua hoạt động tiếp xúc của chim với hoa.

Đây là hiện tượng thụ phấn có hiệu quả không cao lắm, tuy nhiên vẫn tỉ lệ thành công vẫn cao hơn so với thụ phấn nhờ gió.

4.3 Thụ phấn nhờ côn trùng

Thụ phấn nhờ côn trùng có lẽ là cách thụ phấn có hiệu quả cao nhất trong ba loại thụ phấn tự nhiên. Bởi lẽ, mật và phấn hoa là nguồn sống chủ yếu của chúng.

Khi các loại côn trùng như ong, ruồi, bướm…trong quá trình hút mật, chúng sẽ vô tình đem theo những hạt phấn hoa của hoa đực đến với noãn của hoa cái. Kết quả là quá trình thụ phấn diễn ra.

5/ Cách tự thụ phấn cho các loại cây trồng

Cách để thụ phấn nhân tạo cho cây trồng nhà bạn bao gồm các bước dưới đây:

Bước 1: Xác định các hoa cái hoàn chỉnh, nhụy hoa có đầy đủ đài hoa, núm nhụy, cánh hoa và không bị sâu bệnh hại. Chọn những hoa đực to, đẹp, nhiều phấn và không sâu bệnh sẽ tạo ra những quả to và đẹp chắc.

Bước 2:

+ Cách 1: Dùng tay hoặc kéo cắt bông hoa đực có đoạn cuống dài 5cm, ngắt hết những cánh hoa xung quanh, chỉ chừa lại phần nhị hoa.

+ Cách 2: Dùng que có gắn bông gòn chạm lên nhị của hoa đực để lấy phấn hoa.

Bước 3: Lấy phấn hoa đem chạm nhẹ vào đầu nhụy của hoa cái, sao cho hạt phấn hoa màu vàng của hoa đực dính vào đầu nhụy của hoa cái.

6/ Lưu ý khi thụ phấn cho cây

+ Trước khi thụ phấn hãy kiểm tra xem phấn của hoa đực đã chín hay chưa. Hãy dùng ngón tay chạm vào nhị hoa, nếu thấy phấn hoa màu vàng dính vào trên ngón tay thì nhị hoa đã chín và có thể mang đi thụ phấn.

+ Nên dùng hoa đực của cây này để thụ phấn với hoa cái của cây kia để tăng năng suất và tạo ra quả to, đẹp hơn so với thụ phấn cùng cây.

+ Hoa thường nở rộ vào 7-8h sáng vào vụ xuân hè và 9-10h sáng vào vụ thu đông. Đây chính là thời điểm tốt nhất để bạn tiến hành thụ phấn cho cây.

+ Sau khi thụ phấn, hãy cung cấp đủ phân bón và lượng nước phù hợp để cây có đủ chất dinh dưỡng và tạo ra năng suất cao hơn.

Trên đây là những cách thức và lưu ý khi thụ phấn mà chúng tôi đã cung cấp cho bạn. Cách làm này có thể áp dụng cho các cây thuộc họ bầu bí, dưa leo,… Với những kiến thức trên, chúng tôi chúc bạn thụ phấn thành công và đạt hiệu quả nhất.

Nông nghiệp Đại Cường đồng hành cùng nhà nông, ứng dụng các sản phẩm hữu cơ vào nông nghiệp trồng trọt như: Dịch trùn quế, chế phẩm rong biển, thuốc trừ sâu, trừ nấm, chất bám dính,…dùng phun tưới cho cây. Uy tín hàng đầu tại TPHCM và các tỉnh miền Nam. Liên lạc ngay với chúng tôi để được tư vấn về các loại chế phẩm sử dụng cho nông nghiệp nhé.

Thông tin liên hệ

• Địa chỉ: 353/13 Đinh Bộ Lĩnh, Phường 26, Q. Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh. 
• Hotline: 083.683.1033 – 0388.867.086
• Fanpage: Nông nghiệp Đại Cường